ای خدا فقط کمک میخوام ازت این روزا

فکر کنم امتحان سختیه

نصفش رو رفتم تازه فهمیدم امتحانه

خدا نکنه کسی از این اتفاقا براش بیوفته

ی تعریف کوچولو از خودم

حس شیشم دارم بعضی اوقات

الانم اون حس دوباره اومده خدا کنه دروغ باشه

ای خدا دروغ باشه چی میشه اخه

شهرستان جهرم یکی از شهرستان های استان فارس است ;که حوزه های تفریحی وگردشگری بسیاری دارد..

از جمله غارسنگ شکنان

آتشکده جهرم

غار ورا

امامزاده شاهزاده ابولفضل

و چندین حوزه های گردشگری

داشم آرزوی های دوران کودکیم ینی هفت وهشت سالگیمو میخوندم

معدلم همیشه 19 به بالا باشه!(که الان برام حکم یه جوک داره و هرهر به این آرزوم میخندم)

یه خونه داشته باشم

یه ماشین پژوه 206 داشته باشم!!!

هیچ وقت عاشق نشم!!!!(این آرزو برآورده نشد)

هیچ وقت ازدواج نکنم!!!اگ ازدواج کردم بچه نداشته باشم!!!

تو سن 20 تا 25 سالگی بمیرم!!!

داشتم این آرزو ها رو میخوندم این سه تای آخری ینی آرزوهای بچگیم بوده!!!چرا وقتی بچه بودم دوس داشتم حداکثر تا بیست و پنج سالگی عمر کنم!!!و با خودم چی فک میکردم که دلم ماشین و خونه میخاسته اما تا25 سالگی؟؟؟مگه میشه؟؟؟

ینی بارالها مدل ماشینم مشخص کردم!!!

موقعیت جغرافیایی
جهرم یکی از شهرستان‌های تابعه ی استان فارس می‌باشد که در نیمه جنوبی استان واقع شده است. این شهرستان 5436 کیلومتر مربع وسعت دارد و از شمال به شیراز و سروستان، از شرق به فسا و داراب، از جنوب به لار و قیر و کارزین و از مغرب به فیروزآباد محدود شده است. این شهرستان در عرض جغرافیایی 28 درجه و 19 دقیقه تا 29 درجه و 10 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 52 درجه و 45 دقیقه تا 54 درجه و 4 دقیقه شرقی قرار گرفته است. چهره طبیعی این شهرستان کاملاً کوهستانی و مرتفع می‌باشد. حدود یک پنجم وسعت شهرستان جهرم دشت و چهار پنجم بقیه ارتفاعات است. این ارتفاعات بخشی از چین خوردگی زاگرس بوده و جهت اغلب کوهها به تبعیت از سلسله کوههای زاگرس جنوبی قرار گرفته و شاخه‌هایی از آن این شهرستان را محصور کرده است. ارتفاع متوسط مرکز این شهرستان حدود 1050 متر و بلندترین نقطه آن قله سفیدار بین بخش خفر و سیمکان حدود 3170 متر و پست ترین نقطه آن حدود 850 متر در بخش سیمکان از سطح دریا ارتفاع دارد. رودخانه قره آقاج سیمکان از رودخانه‌های منطقه است. هوای شهرستان جهرم به طور کلی گرم و در نواحی کوهستان معتدل می باشد. شهرستان جهرم شامل چهار بخش مرکزی، خفر، سیمکان و کردیان است. مرکز این شهرستان جهرم می‌باشد.فساسروستانشیرازدارابفیروز آباد   جهرم    زرین دشتلارستانقیر و کارزینمعنی جهرم
وجه تسمیه ای نه چندان منطقی که برای جهرم شناخته شده است توسط احمد کسروی پیشنهاد شده و در جایگاه خالی نبودن عریضه ی نظریات، مقبولیت یافته است. به نظر او در نامهایی مثل جهرم وسمیرمپسوند «رم» به معنی جا و مکان است. «جه» و «سم» هم تغییر شکل یافته «گه» و «زم» هستند که به معنی گرم و سرد هستند؛ بنابراین جهرم یعنی «جای گرم». در اصل اساساً وجه اشتقاق درست جهرم این است که آن را مرکب از جا و هروم ( به لغت اوستایی به معنی دژ بلند و محروسه) بگیریم که در تاریخ بدین صفت نیز معروف بوده است. جز دوم یعنی هروم خود جداگانه بدین صورت نام دیگر شهر برزه (بلند) در آذربایجان، کنار شهر مراغه بوده است که محل آتشکده ی کهن و معروف آذرگشنسب و زادگاه زرتشت و محل دستگیر شدن و به قتل رسیدن افراسیاب تورانی (مادیای اسکیتی) به دست کی خسرو (کی خشثرو، کی آخسارو، هوخشثره) به شمار رفته است. حتی به نظر میرسد نام سمیرم مورد استناد کسروی نیز نه به معنی مفروضه ی جایگاه سرما بلکه به معنی جایگاه منسوب به سرما(سمیر- اوم) است؛ چراکه علی‌القاعده ریشهً واژهً ایرانی سمیر (همیر) با زیمیلیای اسلاوها و کلمه شمال عرب (مأخوذ ازشیمالیای آریائیان کاسی بین النهرین) یکی است. در سایت تحقیقاتی لیبر در باب تاریخچهً شهر جهرم چنین آمده است: "بنای شهر جهرم را به همای دخت بهمن فرزند اسفندیار نسبت می دهند. به روایت مورخان، بنای این شهر به سده سوم قبل از میلاد مسیح می رسد و این شهر توسط اردشیر اول، پنجمین پادشاههخامنشی، بنا شده است. در شاهنامه فردوسی بارها از این شهر سخن به میان آمده و از آن به عنوان شهری آباد در آن دوران یاد شده است.زمین شناسی و زیست شناسیدیدگاه کلی و زمین ریخت شناسی
(گستره پوششی ورق 00000 1:1)این گستره با سیمایی کوهستانی و ناهموار بخشی از پهنه ساده چین خورده زاگرس (Zagros Simply folded belt) است که درکمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا قرارداشته و مهمترین سیمای زمین شناسی و توپوگرافی آن کوه سیاه زنگی ، کوه سیاه ، کوه البرز و پدمان و دریاچه تکتونیکی هرم و همچنین دشت جویم میباشد.نزدیک به70درصد از کل پهنه پوششی نقشه را بلندیها تشکیل میدهد که بیشترین بلندای آن مربوط به کوه پدمان با ارتفاع 2664 متراز سطح دریا است . کمترین بلندا در دشت هرم با ارتفاع 785 متر می باشد.دشت هرم با روند ریختاری منتج از تکاپوی عوامل زمینساختی و نوزمینساختی پویا در ناحیه ، پهنه مرکزی نقشه را شامل میگردد.طیف زمانی برونزدهای سنگی و رسوبی از پرکامبرین تا پلیستوسن زیرین است که این واحدها در پاره ای از موارد توسط رسوبات کم ضخامت کواترنر پوشیده شده‌اند .زمین شناسی اقتصادی[ویرایش]
از دیدگاه کنسرسازی، ذخایر معدنی موجود در گستره جهرم به شرح زیر می باشد:رگه های سیلیسی(Sio2):در یال شمالی تاقدیس های کوه حسن آباد ، کوه البرز و همچنین در شمال باختری روستای علی آباد نصیر خانی رگه های سیلیسی به ستبرای 50 سانتی متر تا 5/1 متر وبه طول حدود 1 کیلومتر دیده می شود . رنگ رگه های سیلیسی در سطح شکسته شده، خاکستری مایل به صورتی و سفید بوده و میزان sio2 آنها بین8/60 درصد تا 4/69 درصد متغییر می باشد .سنگ گـچ : بررسی و مطالعه لایه های گچی پاره سازند چهل، واقع در یال شمالی کوه حسن آباد لازم به نظر می رسد ، لایه های گچی موجود در سازند ساچون واقع در یال شمالی تاقدیس کوه البرز به علت ضخامت کم، قابل اهمیت نمی‌باشند .سنگ آهـک :از سنگ آهک های خاکستری تا روشن سازند جهرم – آسماری ، داریان ،سروک و همچنین آهک های ریفی عضو گوری می توان به عنوان سنگ لاشه برای ایجاد پل در راه سازی و استفاده در پی ساختمان ها و دیوار باغ ها استفاده نمود .سنگ دولومیت : بررسی بر روی دولومیت سازند جهرم در یال شمالی کوه البرز جهت استفاده در صنایع نسوز و تهیه نسوزهای دولومیتی لازم به نظر می رسد .خاک رس :از خاک رس در تهیه آجر و سفال استفاده می گردد . دشت های جویم و هـــــرم دارای مقادیری خاک رس می باشند که از لحاظ ترکیب شیمیایی به علت بالا بودن میزان درصد کربنات کلسیم آنها و همچنین پائین بودن مقدار سیلیس آنها جهت تولید آجر یا سفال مناسب نمی‌باشند .مخلوط شن و ماسه :پوشش آبرفتی پادگانه های جوان جهت بهره برداری شن و ماسه و به عنوان مخلوط در تولید سیمان کاربری دارد.[1]گسل هاگسل هـــــرم: این گسیختگی در پهلوی شمالی تاقدیس کوه سیاه زنگی قرار گرفته است .این گسل دارای دوراستای متفاوت می باشد،به طوریکه قسمت های شمالی این گسل که در ورقه قیر و خارج از محدوده پژوهش قرار گرفته ، در گروه گسل های مایل با زاویه ای نزدیک به ْ65 درجه شمال باختری جای داشته ، در صورتی که قسمت های جنوبی آن که در ورقه جهرم قرار دارد درگروه گسل های طولی واقع شده است . طول این گسل حدود 34 کیلومتر است و سازوکار آن راست لغز و همراه با مؤلفه ی راندگی است که جهت شیب آن رو به جنوب باختری قراردارد . از تغییرات بوجود آمده از جنبش این گسیختگی می توان به حذف و زیرراندگی بخشی از پهلوی شمالی این تاقدیس همراه با بروز حرکت های ثقلی متعدد در بخش فرادیواره که سبب افت شدید و انباشتگی نهشته های هولوسن در بخش فرودیواره گردیده، اشاره نمود . همچنین نشست (subsidense) دریاچه فصلی هرم از دیگر تغییرات بوجود آمده حاصل از حرکت این گسل می باشد.گسل حسن آباد: این گسل در گروه گسل های طولی قرار داشته و مؤلفه ی اصلی جابجائی آن، راندگی است . جهت شیب سطح آن با زاویه کم و روبه شمال خاوری می باشد . جنبش بنیادی این گسل سبب آشفتگی و تغییر میزان شیب لایه ها و زیرراندگی پهلوی جنوبی تاقدیس کوه سیاه گردیده است . درازای این گسل درحدود 40 کیلومتر است . این گسیختگی در قسمت شمال باختری به گسل بلغان متصل می گردد.گسـل بلغـان : این گسل با راستای خاوری – باختری و به درازای حدود 48 کیلومتر در حاشیه جنوبی دشت هرم قرار گرفته است . این گسیختگی در گروه گسل های طولی با مؤلفه ی اصلی راندگی جای گرفته و شیب سطح این گسل با زاویه زیاد رو به جنوب باختری است . جنبش اساسی این گسل سبب تغییرات شدید زاویه ی شیب و برگشتگی لایه ها و زیرراندگی و حذف بخشی از لایه های پهلوی شمالیتاقدیس کوه سیاه گردیده است . همچنین این جنبش نقش مهمی در ایجاد و شکل گیری دشت زمین ساختی هرم ایفا نموده است .گسل احمـدی : این گسیختگی با سازوکار راندگی در گروه گسل های طولی جای داشته و پهلوی جنوبی تاقدیس کوه حسن آباد را متأثر ساخته است . میزان شیب سطح این گسل کم و رو به شمال می باشد. از تغییرات ایجاد شده در اثر جنبش های این گسیختگی می توان به زایش دشت زمین ساختی هرم ، تغییرات شدید شیب ، برگشتگی لایه ها، زیرراندگی و حذف بخشی از لایه های پهلوی جنوبی تاقدیس کوه حسن آباد اشاره کرد .گسل جویـم : این گسیختگی با راستای شمالی – جنوبی از جمله گسل های عرضی است که سازوکار جابجایی درآن ، سازوکار امتدادلغز با مؤلفه ی اصلی راست لغز می باشد . این گسیختگی پهنه دشت جویم را درنوردیده و تا قسمت های شمالی منطقه مورد پژوهش ادامه می یابد . از تغییرات مهم پدید آمده از جنبش این گسل می توان به متمایل نمودن راستای محوری تاقدیس های کوه حسن آباد و کوه سیاه به سمت جنوب خاوری اشاره نمود .گسل فرشتـه جان : این گسیختگی در جنوب باختری روستای فرشته جان واقع شده و از جمله گسل های طولی با سازوکار راندگی می باشد . سطح شیب این گسیختگی روبه شمال باختر بوده و طول این گسل درحدود 45 کیلومتر می باشد . جنبش اساسی این گسیختگی یال شمالی تاقدیس حسن آباد را متأثر ساخته است .گسل مـوردی : سازوکار اصلی این گسیختگی راندگی است . قسمت های خاوری این گسل در راستای خاوری – باختری در گروه گسل های طولی جای داشته ، اما قسمت های باختری این گسیختگی با راستای شمال باختری – جنوب خاوری در گروه گسل های مایل قرار گرفته است .از جمله عملکرد های اساسی این گسیختگی می توان به ایجاد شیب زیاد لایه های نهشته های رسوبی کنگلومرای بختیاریاشاره نمود.همچنین این گسیختگی درقسمت های شمال باختری گسل جهرم را قطع کرده است.گسل داربست : این گسیختگی در جنوب تاقدیس کوه پدمان واقع شده است . سازوکار اصلی این گسل راندگی است که شیب سطح آن به طرف شمال خاوری می باشد. این گسیختگی درگروه گسل های طولی قرار گرفته و از بهم ریختگی های ساختاری و تغییرات پی آمده از جنبش این گسیختگی در گستره مورد پژوهش ، می توان به حذف و زیرراندگی سازندهای گورپی ، تاربور و ساچون و همچنین بروز تغییرات در میزان شیب لایه های نهشته های رسوبی سازند ایلام – سروک در یال جنوبی تاقدیس کوه پدمان اشاره نمود . برگشتگی یال جنوبی تاقدیس کوه پدمان درقسمت های شمال باختری از دیگر فعالیت های جنبشی این گسل می باشد .پهنــه گســلی البرز (Alborzo fault zone):این دسته گسل دارای راستای حدود 60 درجه شمال باختری می باشد که در دامنه شمالی کوه البرز واقع گردیده است . گسیختگی البرز درگروه گسل های طولی متمایل به مایل باسازوکار راندگی و امتدادلغز بامؤلفه ی اصلی راست لغز که جهت شیب سطح آن به سوی جنوب باختری می باشد ،قرار گرفته است . تغییرات میزان شیب لایه های نهشته های رسوبی آسماری – جهرم و ایجاد مسیر رودخانه در دامنه شمالی کوه البرز از فعالیت های جنبشی این گسل می باشد .گسل جـــهرم: این گسل با روند شمال خاوری – جنوبی در گروه گسل های عرضی قرار گرفته که دارای سازوکار امتدادلغز با مولفه ی اصلی چپ لغز می باشد . از ویژگی های مهم این گسیختگی می توان به تغییرات راستای محوری تاقدیس کوه حسن آباد وراستای گسل های داربست و موردی اشاره نمود .گسل مـوردک : این گسیختگی در شمال خاوری منطقه مورد پژوهش واقع شده است . این گسل در گروه گسل های طولی جای داشته و دارای سازوکار راندگی می باشد که جهت سطح شیب آن به طرف شمال خاوری است .پوشش گیاهی
پوشش گیاهی در جهرم به سه دسته تقسیم می شود :پوشش گیاهی استپی: معروف ترین گیاهان این ناحیه شامل: درمنه، گز، انواع گون، اسپند و تلخ بیان است.پوشش گیاهی نیمه استپی: مهمترین گیاهان آن عبارت اند از: کنگر، جاشیر، شیرین بیان، بومادران، خارشتر، شاطره و چوبک . علاوه بر این، گیاهانی که مصرف دارویی دارند مانند گل ختمی، مک، گل گاوزبان، پر سیاوش، مومنایی، آویشن، گل بابونه، کاسنی، خاکشیر، مورد و ... در این شهرستان می رویند.پوشش گیاهی جنگلی: بعضی از ارتفاعات و کوههای این شهرستان را به طور پراکنده درختان بومی و طبیعی پوشانده اند. این جنگلها تنک بوده وغالبا سرو کوهی ، کُنار ، کیالک ، کلخنگ ، بنه و.. می باشند.
مناطق جنگلی این شهرستان عبارتند از :جنگل البرز کوه در جنوب شرقی جهرم که پوشیده از درختان جنگلی از نوع بادام کوهی و بنه است و مناطق چاه تیز ، تنگ آب و سر کوه را، دربر می گیرد. مساحت تقریبی این جنگل 1300 هکتار می باشد.جنگل بهجان سیمکان: این جنگل به مساحت تقریبی 180 هکتار و در غرب شهرستان واقع شده و درختان آن را بادام کوهی ، کهکم و بنه تشکیل می دهند.جنگل امیرسالار خفر: این جنگل به مساحت 3200 هکتار در شمال جهرم واقع شده و درختان بادام کوهی ، کهکم و بنه را در آن می توان دید.جنگل کوه سفیدار: این جنگل به مساحت 2400 هکتار در شمال غربی جهرم قرار دارد و غالب درختان آن از بادام کوهی ، گلخنگ و کهکم تشکیل شده است . در بعضی از بخشهای جهرم به خصوص در بخش کوهک که سنگهای گچی جزء مواد تشکیل دهنده خاک می باشد ، درختچه های گز بویژه در اطراف شور جهرم (رود) دیده می شود. در بعضی از نقاط برای حفظ باغات مرکبات از وزش باد از گز به عنوان بادشکن یا دیوار باغ استفاده می شود. البته عمده فضای سبز و پوشش گیاهی جهرم را نخلستانها و باغ های مرکبات و مزارع تشکیل می دهند که سهم بسزایی در زیبایی و طراوت شهرستان دارند.حیات وحش
این شهرستان به تناسب شرایط طبیعی و پوشش گیاهی ، از حیات وحش متنوعی نیز برخوردار است. کل، آهو، پازن، بز کوهی، قوچ و میش، روباه، گرگ ، کفتار، خرگوش از مهمترین پستانداران و عقاب ، قوش ، کبک ، کبوتر ، تیهو ، قمری ، گنجشک ، بلبل ، چفت ، پرستو و ... از پرندگان مهم این منطقه می باشند. هرچند شکار بی رویه و خشکسالی های پی در پی، نسل این جانوران را در معرض تهدید و انقراض قرار داده است.دما[ویرایش]
طبق اطلاعات مربوط به ایستگاه هواشناسی شهر جهرم - در یک دوره 24 ساله - می‌توان گفت که سردترین ماه سال، دی‌ماه با میانگین درجه حرارت 10?42 درجه سانتیگراد و گرم‌ترین ماه سال، تیرماه با میانگین 33?16 درجه سانتیگراد می‌باشد. درجه حرارت متوسط سالیانه? این شهرستان 21?78 درجه سانتیگراد است.[نهفتن]آب و هوای جهرمژانویهفوریهمارسآوریلمـــــهژوئـنژوئیـهاوتسپتامبراکتبـرنوامبردسامبرگرم‌ترینC°202327343741424039333024میانگین گرم‌ترین‌هاC°91317232934363632261913میانگین سردترین‌هاC°1371217222423191374سردترینC°-12-8-3-2711161373-5-5
منبع: وب‌گاه مای فورکست[2]مردم‌شناسیجمعیت
جمعیت شهر جهرم در سرشماری رسمی کشور در سال 1335 خورشیدی،10542 نفر بود که در سال 1345،به 36236 نفر رسید.جمعیت این شهر در سال 1355 ش به 48530 تن و در سال 1365 به 80950 تن رسید.جمعیت این شهر در سال 1375، 104223 نفر گزارش شد. مطابق آخرین داده‌های 1385، شهر جهرم دارای 105285 نفر بود.جمعیت جهرم بر پایه نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 برابر با 109?312 نفر بوده‌است.هرم جمعیتی جهرم در سال 1390مردانسنزنان1?514 75-79 1?2881?835 70-74 1?9791?566 65-69 1?8462?808 60-64 3?1074?019 55-59 4?0265?215 50-54 4?8505?698 45-49 5?7526?594 40-44 6?3977?157 35-39 7?1149?253 30-34 9?53313?382 25-29 12?60012?506 20-24 12?2349?258 15-19 8?6467?434 10-14 7?1517?550 5-9 7?1508?161 0-4 7?929زبان و لهجه
زبان مردم این شهرستان، زبان فارسی است و شماری از واژه‌هایی که در جهرم به کار می‌گیرند نزدیکی با زبان پارسی میانه دارد. جهرمی‌ها لهجه ی خاصی دارند که به لهجه? شیرازی بسیار نزدیک است. البته گرچه نمی‌توان به طور دقیق و صریح آن را بیان کرد ولی به طور کلی این نکات را می‌توان در بیان و تلفظ آنان تشخیص داد:اصولاً صدای «آ» را بین (اَ) و (آ) و تقریباً شبیه «a» در زبان فرانسه تلفظ می‌کنند.کلمات بیش تر از قسمت قدامی دهان گفته می‌شود و دهان چندان باز نمی‌شود. برای فهم مطلب و تقلید صدای آنان، بایستی عضلات گونه و گوشه لب‌ها را در موقع تلفظ به طرفین کشید.در محله کوشکک این شهرستان ، ضمائر مفعولی متصل به فعل را با انجام تغییراتی قبل از فعل می‌آورند:مَ گفت = گفتم = مرا گفت.......................مونِ گفت = گفتمانتَ گفت = گفتت..................................... تونِ گفت = گفتتانشَ گفت = گفتش................................ شونِ گفت = گفتشان
در کلماتی که به حروف بی صدا ختم می‌شود، حرف آخر ساقط و یا خیلی خفیف به گوش می‌رسد مانند:(پَ = پس) و (گف = گفت).[3] نمونه شعر محلی:پیش تَرُک، تَش نزنین زُلف سَرش بوده یه وَختگیس قشنگ سبز او تا کمرش بوده یه وَختتُوَختَکای خُش شده که گُر کشیده روی تَشگمون که طاق ابروی چشم تَرش بوده یه وَختدین و مذهب
دین جهرمی ها هم مثل همه ی ایران تا قبل از اسلام زرتشتی بوده که با ظهور اسلام همه ی مردم جهرم هم مسلمان شدند. اکنون نیز تقریباً 100? مردم جهرم مسلمان شیعه هستند و در این شهرستان امامزاده و بقاع متبرکه ی بسیار زیادی وجود دارد که نشاندهنده ی عمق اعتقادات آنهاست. علاوه بر این مراسم تاسوعا و عاشورا،عید غدیر و جشن تولد امام دوازدهم شیعیان در این شهرستان آنچنان باشکوه بر‌گزار میشود که این مراسم به صورت زنده از شبکه های مختلف سیما پخش می شود.مشاهیر جهرمباربد در دربار خسرو پرویزسید عبدالحسین نجفی لاری که توانست اولین حکومت اسلامی را در جنوب ایران ایجاد کند.خواجه نصیر ثانی که از اجله اطبا و دانشمندان و از شاعران سده 12 است، زادگاهش جهرم بوده و سالها در اصفهان نشو و نما یافته سپس به شیراز آمده و به منصب طبابت کریم خان زند رسیده است. وی مسجد وکیل شیراز را طراحی و جهت قبله? آن را تعیین کرد.باربد نامورترین موسیقی‌دان، شاعر، بربت نواز و خواننده قبل از اسلام یعنی دوران ساسانی در زمان پادشاهی خسرو پرویز است.آیت‌الله العظمی سید عبدالمحمد آیت‌اللهی که در جنوب ایران مقلدان بسیاری داشت.آیت‌الله سید علی اکبر آیت‌اللهیآیت‌الله سید علی اصغر آیت‌اللهیآیت‌الله سید فخرالدین آیت‌اللهیآیت‌الله سید حسین آیت‌اللهیآیت‌الله سید مهدی آیت‌اللهی (دادور)آیت‌الله سید ابراهیم حق شناسآیت‌الله سید عبدالرسول شریعت مداریآیت‌الله حسین شب زنده دار جهرمیآیت‌الله محمدمهدی شب زنده دار جهرمیآیت‌الله علی کریمی جهرمیمحمد باقر باقر بیگی شاعر سده? یازدهم.میرزا علی اکبر ابلاغ جهرمی که در سال‌های قبل از کودتای رضا خان اولین روزنامه محلی جهرم را منتشر کرد.رباب تمدن شاعر موفق زمان انقلاب.استاد جلال طوفاندکتر محمد حسین تمدن جهرمی بنیانگذار آموزش علم اقتصاد در ایراندکتر علی محمد حق شناس پدر زبان شناسی ایراندکتر گودرز افتخار جهرمی از اساتید بزرگ حقوق ایرنپیشینه تاریخی
جهرم از شهرهای بسیار قدیمی ایران است که نام قبلی آن گهرم بوده است. به روایت مورخان و محققان تاریخ شهر جهرم به سده ی چهارم قبل از میلاد می‌رسد. روایت شاهنامه فردوسی از آبادانی جهرم دردوره هخامنشی و ساسانی حکایت می‌کند. فردوسی در شاهنامه نام دلاور ایرانی یعنی گهرم بر آن نهاده‌است. هم چنین در تاخت و تاز اسکندر از جهرم نام برده می‌شود و این شهر را در عصر پادشاهی بهرام گور دشتی بی آب می‌خواند. جهرم یا گهرم به معنی جای گرم است. به استناد نوشته‌های استخری، ابن بلخی و حمدالله مستوفی، جهرم قلعه? بزرگ، معروف به خورشه و خورشاه داشت که فاصله آن تا شهر، پنج فرسخ بود. بانی این قلعه، خورشه، عامل خلفای بنی‌امیه در جهرم بود. این قلعه بعدها به همت خواجه نظام الملک وزیر مشهور سلجوقیان تعمیر و مرمت شد و در آن زمان این شهر در جنوب ایران بزرگترینآبادی به حساب می‌آمد. در نهایت پس از پیروزی اعراب این شهر را جهرم خواندند. یکی از جنگ های اعراب و ایرانیان و شاید آخرین آن در این شهر واقع گردید که تعداد کشته‌ها آنقدر زیاد بوده که کوهی در غرب جهرم محل این درگیری به کوه شهدا معروف شده‌است و دره‌ای نیز به دره ی لاشه(جسد) معروف گردیده‌است.اهمیت تاریخ جهرم قبل از اسلام
حمد الله مستوفی در نزهةالقلوب می‌نویسد ” جهرم شهری وسط و از بناهای بهمن بن اسفندیار است. “ اگر چه بهمن و اسفندیار و غیره جنبه ی افسانه‌ای داشته و سندیت تاریخی ندارد ولی توجه به اشارات تاریخی از سرنوشت دارا و اردشیر و بهرام گور و غیره و اشارات فردوسی چنین به نظر می‌رسد که جهرم در دوران قبل از اسلام دارای اهمیت مخصوصی بوده و یکی از شهرهای معتبر فارس به شمار می رفته است و حتی اشتهار آن در داستان‌های قدیم ایران به حدی بوده که در سرگذشت های اسکندر و دارا نیز نامی از این شهر به میان می‌آید. و به طور خلاصه از داستان‌های اشاره شده در شاهنامه و دیگر منابع ناریخی چنین بر می‌آید که جهرم در آن زمان در بین شهرهای فارس، به صورت دژی مستحکم و نقطه سوق‌الجیشی پر اهمیتی بوده و در تمام داستان‌های مربوطه، آخرین موضع حفاظتی در خط عقب نشینی بوده است. و آثار بناهای مشهور به قلعه گبری که در دامنه کوه‌های جنوبی و شمال غربی شهر هنوز باقی است نام برد که به سبک معماری ساسانی ساخته شده است.[4]جهرم بعد از اسلام
بنا به نوشته مورخ اسلامی، ابن اثیر، این شهر در سال 23 هجری توسط ساربه بن رنیم، سردار عرب فتح شده است.دوره صفویه
در دوره صفویه با توجه به اینکه علاقه خاصی در ایجاد بناهای عام المنفعه داشته‌اند ولی جهرم چندان مورد توجه قرار نگرفت، ولی در قرن هشتم هجری غرس درخت خرما و بهره برداری از آن آغاز گردید و مردمان جهرم به اندازه کافی در امور زراعت و باغداری پیشگام شدند و بعد از کاشت سطح وسیعی از اراضی با نهال خرما نتیجه مطلوبی از آن بدست آوردند. به طوری که می‌توان گفت در اواخر دوره صفوی و اوایل زندیهدوره شکوفایی آن در زمینه باغداری به خصوص کاشت درخت خرما بوده است.دوره قاجار
در دوره قاجاریه و به دست حکمران این شهر شروع به ساخت بناها و مکان جهت امور شهری از جمله ساخت بازار سرپوشیده و همچنین کاروانسراهای متعدد و توسعه شهر اقدام می‌شود.همچنین حسین علی محرم جهرمی از درباریان فتحعلی شاه قاجار (1212ـ1250 ق) بود. محرم جهرمی به سخن‌شناسی و لطایف طبع معروف بود و به زبان ترکی و فارسی شعر می گفته است و دستی در موسیقی داشته است.حضور فعال در انقلاب اسلامی ایران
شهرستان جهرم از معدود شهرهایی بود که جرقه‌های انقلاب اسلامی در آن از اوایل آغاز نهضت آیت الله خمینی در سال 1342 زده شد، به طوری که حکومت پهلوی مجبور شد نام جهرم را جزء یازده شهری قرار دهد که در آن حکومت نظامی اعلام کرد و در این میان هدایت و رهبری مردم جهرم توسط آیت‌الله سیدحسین آیت‌اللهی نقش بسزایی داشت. در جریان تظاهرات مردم جهرم در دوره? انقلاب اسلامی 11 نفر کشته شدند. در تاریخ دهم فروردین 1357 مردم جهرم به خاطر چهلم مردم تبریز قیام کردند. و به دنبال این واقعه چهل روز بعد مردم 21 شهر ایران تظاهرات گسترده‌ای را به خاطر بزرگداشت چهلم کشته شدگان جهرم انجام دادند.[5][6]تقسیمات سیاسی جهرم در قرون مختلف
با توجه به اینکه استان فارس خاستگاه تمدن و دو امپراتوری هخامنشی و ساسانی بوده است، لذا، بررسی ساختار سیاسی شهرستان جهرم در این چارچوب اهمیت دارد. در زمان ساسانیان فارس به پنج قسمت یا کوره یا خوره: 1-استخر 2- اردشیر خوره 3- دارابگرد 4- شاپور 5- قباد خوره تقسیم می شده و جهرم در آن دوره ضمیمه دارابگرد بوده است. پس از اسلام این تقسیمات تغییر کرده و فارس به چهار ناحیه: 1-شبانکاره 2- فارس خاص 3- کوه کیلویه 4- لارستان محدود گردیده و جهرم جزیی از بلوک شبانکاره به شمار می رفته است. سده‌های اولیه اسلامی شهر جهرم به علت آبادانی و اهمیتی که داشته اغلب به طور مستقیم تحت نظر سلاطین وقت اداره می شده کما آنکه ابن حوقل (نیمه دوم قرن چهارم) در سفرنامه خود در این باره می‌نویسد: «کان للسطان لها صاحب یستعمل فیه» یعنی در جهرم از طرف سلطان وقت مأموری حکمرانی می‌نماید. همچنین ابن بلخی در فارس نامه خود می‌نویسد: «چون پارس... رحمه اله علیهم بود این جهرم در جمله مواجب ولیعهد نهاده شدی و جهرم او را بودی». متأسفانه در کتابی که از ابن بلخی برجای مانده همانطور که مشاهده می‌شود اسم ملوک مزبور بیاض افتاده است ولی با در نظر گرفتن این موضوع که ابن بلخی کتاب خود را بین سال‌های 498 تا 511 نوشته و با مراجعه به کتاب تاریخی معلوم می گرددکه تنها سلاطین آل بویه بوده‌اند که تا آن تاریخ برای اولین بار بعد از اسلام مقر حکمرانی خود را در فارس نهاده‌اند بنابراین به احتمال قوی از این نوشته ابن بلخی چنین نتیجه می‌شود که: در زمان سلاطین آل بویه مالیات جهرم به عنوان حقوق به ولیعهد مملکت پرداخت می شده است. تقسیمات استان فارس در ادوار مختلف - مخصوصا از دوران صفویه به بعد - تغییراتی یافته است. از آنجایی که شهرها، در قبال مبلغی به اشخاص و حکام واگزار می‌گردید، بالتبع تقسیمات کشور نیز هر روز تغییر می کرده است. این تغییرات در دوره قاجاریه بیشتر شده و در مزایده و بخششهای یک طرفه از سوی سلاطین و امراء وقت بعمل می آمده، این شهرپ نیز گاهی ضمیمه فارس و سالی چند تابع لارستان و زمانی هم با قیر وکارزین جزء ابواب جمعی حکام دوره استبدادی بوده است.[7]آثار و ابنیه تاریخی جهرمبازار جهرمغار سنگتراشان جهرم بزرگترین غار مصنوعی جهانمدرسه خان مربوط به دوره صفویهآسیاب قطب آبادکاروانسرای مربوط به دوره صفویهسد مربوط به دوره ساسانیآتشکده جهرم
بنا به گزارش سازمان میراث فرهنگی کشور تعداد 56 اثر و ابنیه تاریخی در این شهرستان به ثبت رسیده است که تعدادی از آثار مربوط به دوره‌های قبل از اسلام و تعدادی نیز مربوط به دوره‌های بعد از اسلام در این شهرستان احداث شده است. از معروفترین آثار بجا مانده از دوره‌های پیش از اسلام قلعه گبری است که بر روی دامنه شمالی کوه البرز و بر روی تپه‌های شمال غربی شهر قرار دارد. مقبره جاماسب حکیم از دوره سامانی، بند و بست در فاصله 5/5 کیلو متری جهرم از دورهساسانی که برای مهار کردن آب استفاده می شده و چهار طای علویه از دوره سامانی از قدیمی ترین این آثار هستند. و همچنین از آثار بعد از اسلام می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:بازار جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 950مسجد و مدرسه خان جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 960مقبره جاماسب حکیم شماره ثبت در آثار ملی: 986مسجد جامع جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 987آتشکده چهارطاقی قطب‌آباد شماره ثبت در آثار ملی: 988مقبره شاهزاده فضل بن موسی بن جعفر (ع) جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 1004قدمگاه جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 1319آب انبار حاج آقارضا جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 1626کاروانسرای مخک (2) جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6782بقعه شیخ خلیفه جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6783کاروانسرای مخک (1) جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6784سد بند و بست جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6785چهار طاقی سیمکان شماره ثبت در آثار ملی: 6786دروازه پیر شبیب جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6787امامزاده اسدالدهر جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6788آب انبار مخک جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6789آب انبار حاج آقارضا جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 6790کاروانسرای آسمانجرد جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7201تل قلعه جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7202چهار طاقی زاغ جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7203تل نقاره خانه شهر خضر جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7204تل زاغ جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7205پل گچی اسفل جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7206تل کراده جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7207تل قبرستان برایجان جهرم شماره ثبت در آثار ملی: 7208آسیاب قطب آباد شماره ثبت در آثار ملی: 15570غار سنگتراشانآثار طبیعی و جاذبه های گردشگری جهرمطبیعت خاوران جهرمغار سنگتراشان: غار سنگتراشان یا سنگ‌شکن، بزرگ‌ترین غار دست ساز جهان است.غارهای طبیعی جهرم: بونیز، وراء، شفق، ویشو، تادوان، اشکفت شیطون.آبشارهای جهرم : خفر، دررز.کوه های جهرم : البرز کوه، کوه گرم، کوه کـر.چشمه سارهای جهرم: آب گرم، تنگاب، تنگ اوک، تنگ کارزیاد، تنگ خشکنه، تنگ تخه، تنگ تیهو، تنگ ویشو، تنگ رزی، تنگ زندون، تنگ خرزهره، تنگ گله گوری، آب مهدو، آب پیرو، آب چک چک، آب کـم، آب سوراخ، آب دلی، آب انجیر، آب نـی، آب گردویی، آب نار، آب کوهرو یا دو خمره ای، اشکفتو، گدک، دوخار، داربست، خوگونیش، تخته بشکار، گـل سیاه، سیا هدون.خانه های قدیمی و اصول ساختمانی آنها
در جهرم خانه ها را عموماً از خشت خام و گل می ساختند.حتی خانه های اشراف و عیان نیز تقریباً با همین مصالح ساخته می شد. خانه های متمولین و بزرگان معمولاً دارای در ورودی بزرگ بود به طوری که بارها و کالاها و مال التجاره را به راحتی می توانستند به خانه بیاورند در حالی که در ورودی خانه های افراد متوسط و یا طبقه فقیر معمولاً کوتاه و کوچک بود. علت این امر علاوه بر فقر صاحبان این قبیل منازل که قادر به نصب و تهیه درهای بزرگ نبودند، بایستی مربوط به دوران های نا امنی و هرج ومرج سابق دانست،زیرا مهاجمین و یا سپاهیان با این همه تمهید نمی‌توانستند سواره وارد خانه ها شده و به قتل و غارت ساکنین آنها بپردازند.مصالح ساختمانی سنتی
کلیه منازل قدیمی از مصالح زیر ساخته می شد:ساروج:برای تهیه ساروج،خاک معمولی را گل کرده به صورت قرصهایی به قطر نیم متر و ضخامت بیست سانتی متر درآورده آنها را در آفتاب خشک می کردند. بعداً مقداری خارهای پردوام در سوختن ،که خار گنی(goni)نامیده می شد آورده به صورت توده ای روی هم می ریختند و قرصهای گلی فوق را به صورت تلی بر روی خارها می پیچیدند.سپس خارها را آتش می زدند. پس از مشتعل شدن آتش منافذ دودها با خاک مسدود می گردید تا آتش حتی المقدور به کندی پیشروی کند. چون قرص های گلی تهیه شده نیز دارای مقداری فضولات قابل سوخت بود،آنها نیز به نوبه خود در نتیجه آتش گرفتن خارها به تدریج گرم شده و شروع به سوختن می کرد.بعد از یکی دو روز ،توده مزبور را باز می کردند تا سرد شود.آنگاه به کمک کلوخ کوبی آن را کوبیده غربال می کردند.این ساروج که به صورت خاکی قرمز رنگ در آمده بود با آهک به نسبت (یعنی یک قسمت آهک و پنج قسمت ساروج)با آب مخلوط کرده برای ساختمان به کار می بردند. برای آستر کردن حوض ها و یا قسمت های دقیق ساختمان،باز همین ساروج منتهی با غربالی ریزتر بیخته و با آهک بیشتری مخلوط کرده و آن را به کار می برند. معمولاً هر کسی درمحل زمینی که می خواست ساختمان سازی کند،ساروج درست می شد و چون سوختن ساروج ،همواره با بوی بد و دود غلیظ توام بود معمولاً در نیمه شب که همه خوابیده بودند انجام می گرفت. روکش حوضها را با ماله بنایی (پس از ساروج کردن)ماله می زدند تا ساروج به کار رفته، به تدریج و به ملایمت خشک و محکم شده و شکاف برندارد.لوله کشی:برای عبور آب، از لوله های سفالی به طول تقریباً سی سانتی متر استفاده می شد،که یک طرف این لوله ها گشاد و طرف دیگر آن با لبه ای تنگ تر ساخته می شد.برای نصب این لوله ها ابتدا استاد بنا ،یک قشر ساروج مرغوب را در مسیری که می خواست لوله کشی کند،پهن می کرد بعد دور دهانه باریک تر لوله ها ،مقداری ساروج مالیده و آنها را در امتداد جریان آبی که باید از آنها بگذرد قرار می داد، به طوری که دهانه ی تنگ سر لوله ها،در فراخ لوله دیگر قرار گیرد. سپس روی لوله ها یک قشر ساروج ضخیم می پوشانید و ماله می زد تا ساروج آن شکاف برندارد.خشت و آجر:این نوع مصالح از زمان های بسیار قدیم در تمام نقاط ایران متداول بود.آجرهای قدیمی خیلی بزرگ بود و طول و عرض آنها به پنجاه می رسید این آجرها که به نام آجر نظامی نامیده می شد گاهی به عنوان «رخ بام» در لبه جلو ساختمان به کار می رفت.سنگ:سنگ های ساختمانی را از کوه های مجاور جهرم شکسته به وسیله الاغ به شهر حمل می شد.وسیله ی شکستن سنگ پتک و گاهی به کمک انفجارباروت انجام می گرفت.برای حمل سنگ با الاغ از وسیله ای به نام «سنگ کشه»استفاده می کردند.
(سنگ کشه عبارت بود از چهار مربع و چوب پنجم وسط دو ضلع از نظر استحکام آن ها را به هم وصل می کرد)این مربع ها دوبه دو به صورت (هفت)توسط دو حلقه در پایین و دو زنجیر آهنی به طول پنجاه سانتی متر در دهانه بالا به هم متصل می شد و به شکل هفت در می آمد.این طرف لنگه هفت مانند،را با لنگه دیگری که به همین شکل بود و به کمک دو زنجیر آهنی در قسمت بالا به هم متصل می شد تا بتوانند آنرا بار الاغ کنند و سنگها را با این وسیله حمل کنند.در ساختمان های قدیمی تر،به جای این سنگ ها ،از قلوه سنگهای درشت موجود در مسیل ها و رودخانه ها استفاده می شده است. سنگ ها را پس از آوردن به محل کار،توسط کارگر خبره ای،به کمک چکش دسته کوتاهی ،آن ها را« مچه»(mocca) می کردند یعنی سطح آنها را نسبتاً صاف و تا حدودی به آنها نبش می دادند تا کاربرد آن ها در موقع ساخت آسان تر شود.گچ:سنگ گچ را از معدن به وسیله ی پتک و یا انفجار باروت شکسته و آن را در کوره پخته و به محل ساختمان می آوردند.وسیله ی ساخت کوره در قدیم خارهای بیابانی بود.در محل ساختمان کارگران بوسیله ی کلوخ کوبی آنها را کوبیده و سپس می بیختند.چوب:در جهرم از همان زمان های گذشته چوب کم بود،و سقف اتاق ها را به طریق تاق زدن پوشش می کردند.بعضی اوقات از چوب های چنار و یا تبریزی استفاده می شد.
ولی چون این نوع چوب ها در مقابل موریانه که متأسفانه در مناطق گرمسیری بسیار زیاد است دوامی نداشتند، لذا چندان تمایلی در کاربرد آنها نشان نمی‌دادند.معلوم نیست در چه دوره ای به جای چوب های فوق از چوب درخت گز استفاده کرده اند این چوبها به علت داشتن مواد صمغی و استحکام فوق العاده ی آن ها ،موریانه نمی‌تواند آن ها را بخورد.آهک:سنگ آهک را در کوره هایی که در خارج شهر بود به کمک خار حرارت داده با الاغ به محل ساختمان می آوردند.
برای جلوگیری از ریزش بدنه چاه ها ،ابتدا چهار عدد چوب در کف چاه به صورت چهارگوش گذاشته و سر آنها را در دیواره چاه با سنگ و ساروج محکم می کردند .بعد از روی این چوبها شروع به سنگ و ساروج کردن بدنه چاه می کردند این عمل را نعل کشی می گفتند.محله‌های قدیمی جهرممحله‌های قدیمی واقع در حصار شهر و خارج آن.
قدمت شهر جهرم به نقل از منابع تاریخی به پیش از حکومت اردشیر بابکان باز می‌گردد و به همراه پسا (شهر فسای کنونی) و دارابگرد (شهر داراب کنونی) جزء سه منطقه بزرگ خطه فارس بوده‌است. شهر جهرم از دیرباز با 12 محله شناخته می‌شده که با گسترش شهر، محله‌های جدیدی به آن اضافه شده‌است. در حافظه تاریخی اهالی شهر این محله‌ها به دو گروه محله بالا و محله پایین تقسیم بندی می‌شود، اما امروزه این تفکیک کمتر به چشم می‌خورد. پیش از این تقسیم بندی و درسال 1250 شمسی فقط هشت محله داشته‌است که ازاین هشت محله چهار تای آن داخل حصار بوده‌اند. این چهار محله عبارتند از: محله سنان، محله اسفریز،محله دشتاب و محله گازران که همه آنها در بخش غربی شهر یعنی درغرب مسیل پادگان جهرم قرار دارند. محله های داخل حصار به علت نزدیک بودن به دستگاه حاکمه از نظر پاره‌ای ویژگیها باسایر مناطق شهر متمایز هستند وهمچنین به خاطر نزدیکی به دستگاه حکومت و داشتن حصار از سایر مناطق آبادتر می باشند. بازار و کاروانسرای جهرم که نشان دهنده چهره سنتی شهرهای ایران است درآنجا قرار داشته‌است. بعد از احداث حصار گرداگرد بخش غربی شهر چهار دروازه بر آن تعبیه کردند این دروازه‌ها به دروازه خان، دروازه بی بی، دروازه پیر شبیب و دروازه گاوکشی شهرت داشته‌اند. از حصار جهرم و دروازه‌های آن امروزه اثری نیست به جز دروازه پیر شبیب در بخش شمالی شهر که هنوز بنای آن برجا مانده‌است. از سایر دروازه‌ها فقط در محلی که وجود داشته‌اند نامی از آن مانده، مثل دروازه ی خان که مسجدی در نزدیکی آن بنا شده و به نام مسجد خان خوانده می‌شود.محله‌های قدیمی شهر
جهرم قدیم از دوازده محله تشکیل شده بوده که نام های آن ها چنین بوده است: محله سنان، محله اسفریز، محله دشتاب، محله گازران، محله کلوان، محله مصلی، محله جبذر، محله علی پهلوان، محله ده نو، محله صحرا، محله حسن آباد و محله کوشکک.سنان
در گذشته هر گاه جمعیت یک آبادی به حد نصاب می‌رسیده و وسعت آن افزایش می‌یافته و چهره? یک شهر به خود می‌گرفته، معمولاً یک مسجد جامعدر آن تأسیس می شده و مرکز شهر را به آن اختصاص می‌داده‌اند.از آنجایی که مسجد جامع این شهر در محله سنان جهرم قرار دارد، بنابراین محله? سنان از قدیمی‌ترین محل